پاسخ حرارتی استرین گیج نصب شده
در این مقاله با پاسخ حرارتی گیج ها و همچنین فاکتورهای مهم تاثیر گذار بر آن آشنا خواهید شد
پاسخ حرارتی استرین گیج نصب شده
پاسخ حرارتی ، به تغییرات سیگنال اندازه گیری شده در خروجی گیج به خاطر تغییرات دمایی محیط، تحت شرایطی که بارهای مکانیکی اعمالی به جسم تحت تست، صفر یا ثابت باشند، اشاره دارد. پاسخ به تغییرات دمایی در طول دوره اندازه گیری، یعنی با صفر کردن مقدار نشانگر یا ثبت مقدار مرجع ثابت، زمانی رخ می دهد که دمای جسم تحت تست یا محیطی که آن را احاطه کرده است، تغییر کند. اثرات دمایی روی اندازه گیری یک عمل بازگشت پذیر بوده و با برگشت دما به مقدار اولیه، اثرات آن نیز در خروجی ناپدید می شوند. عوامل زیادی بر پاسخ دمایی گیج εv تاثیر می گذارند که عبارت اند از:
علاوه بر اینها پاسخ حرارتی مقاومتی سیم های متصل به استرین گیج، که به صورت سری با گیج قرار گرفته است، می تواند در پاسخ دمایی نهایی تاثیر بگذارد.
یک رابطه تقریبی برای پاسخ حرارتی استرین گیج ها به شرح زیر می باشد.
این رابطه برای سه ماده مختلف در زیر رسم شده است. توجه داشته باشید که رابطه بالا را فقط می توان برای رنج محدودی از دما استفاده کرد، زیرا پارامترهای k، αR ، αc و αM همگی وابسته به دما می باشند.
صلبیت کافی در جسم تحت تست برای اعتبار نمودار بالا در نظر گرفته شده است، به طوری که نیروهای ناشی از استرین گیج و چسب تاثیری ندارند. این فرض همیشه برای اجسام فلزی به غیر از اجزای بسیار نازک معتبر است.
هنگامی که جسم تحت تست علاوه بر بارهای مکانیکی اعمالی به آن، در معرض تغییرات دمایی هم قرار می گیرد، در این صورت مقدار اندازه گیری شده کرنش در سیگنال خروجی مجموعی، از کرنش های حرارتی و مکانیکی خواهد بود. بخش حرارتی سیگنال اندازه گیری شده در واقع خطای حرارتی به حساب می آید و باید از خروجی حذف گردد. برای حذف این خطا می توان از گیج های خود-جبرانساز حرارتی و یا از تکنیک های حذف اثر دما استفاده کرد.
با استفاده از روشهای تولیدی خاص، می توان استرین گیج ها را طوری طراحی و تولید کرد که پاسخ حرارتی آن در یک محدوده دمایی محدود به حداقل برسد. در واقع حین تولید استرین گیج، ضریب حرارتی مقاومتی آلیاژ گریدهای اندازهگیری گیج را می توان تغییر داد. این عمل را می توان با افزودن مواد آلیاژی اصلاحی به کنستانتان که آلیاژ اصلی مورد استفاده است و همچنین با عملیات حرارتی به دست آورد. شکل زیر مقادیر مثبت و منفی قابل دستیابی برای این پارامتر را نشان می دهد.
برای جبران خطای پاسخ حرارتی گیج، مقدار αR باید طوری تنظیم شود که رابطه زیر را برآورده سازد.
جبران کامل اثرات دمایی در این رابطه امکان پذیر نیست. زیرا پارامترهای بالا عبارت های غیرخطی در خود دارند که در اینجا از آنها صرف نظر شده است. شکل زیر چند نمونه از پاسخ حرارتی این گیج ها را که برای مواد مختلف با ضرایب انبساط حرارتی مختلف تطبیق داده شدند، نشان می دهد.
به این نوع از استرین گیج ها اصطلاحا "استرین گیج با ضریب حرارتی تطبیق یافته" یا "استرین گیج خود-جبرانساز حرارتی" می گویند. این گیج ها باید روی موادی نصب شوند که ضریب انبساط حرارتی آنها دقیقا مطابق با ماده ای باشد که منحنی های بالا از روی آن ماده استخراج شده اند. عوامل زیادی در عمل وجود دارند که باعث می شوند این فرض به طور کامل در عمل تحقق نیابد.
شکل زیر ضریب انبساط دیفرانسیلی حرارتی را برای مواد مختلف نشان میدهد. همانطور که از نمودار مشخص است، برای مواد یکسان، عملیات حرارتی یا آنیل کردن و همچنین عملیات نورد روی آنها باعث تغییر مشخصات فیزیکی آنها از جمله ضریب انبساط حرارتی آنها می شود. مطمئنا یک استرین گیج خود-جبران ساز دما نمیتواند چنین ناهنجاریهایی را جبران کند. انحراف در مشخصه های دمایی ماده از منحنی های دمایی ارائه شده برای استرین گیج را نباید به استرین گیج نسبت داد. جبران این خطاهای باقیمانده با استفاده از تکنیک های حذف اثر دما از خروجی گیج امکان پذیر است.
ضریب انبساط حرارتی ماده به عوامل زیر بستگی دارد:
با توجه به موارد بالا ممکن است که یک ماده دارای سه ضریب انبساط حرارتی کاملا متفاوت را در نتیجه سه عملیات حرارتی مختلف از خود نشان دهد، علاوه بر این، ضرایب انبساط حرارتی می تواند با دما در هر سه حالت متفاوت باشد.
خطای خزش و پسماند در استرین گیج ها
خزش و پسماند نقش مهمی در انتخاب گیج برای مبدل ها دارند در این مقاله شما با خطای خزش و همچنین خطای پسماند گیج های مختلف آشنا خواهید شد.
تطبیق استرین گیج های خود-جبرانساز دما با ضریب انبساط حرارتی مواد، روی سطوح صاف بهینه تر است و زمانی که سطح نصب دارای منحنی با شعاع کوچک باشد، میزان انحراف در خروجی از منحنی های ارائه شده توسط شرکت سازنده بیشتر خواهد بود.
برای نصب صحیح استرین گیج ها باید شرایط زیر رعایت شود:
روی سطوح صاف، استرین گیج ها دقیقا انبساط حرارتی مواد را دنبال می کنند، یعنی کرنش روی سطح و کرنش استرین گیج ها با هم برابر هستند. رابطه (1) این موضوع را بیان می کند. در شکل زیر این موارد برای بیان واضحتر بزرگ نمایی شدند. به منظور سادگی کار، شبکه اندازه گیری گریدها و چسب به عنوان یک ماده در نظر گرفته می شوند. با تغییر دما به اندازه v∆ ، طول جسم تحت تست که قبلا lc بود، به اندازه l∆vc تغییر می کند. استرین گیج مجبور به دنبال کردن این تغییرات طول می باشد. طول گریدهای اندازه گیری گیج که قبلا lM بود به اندازه l∆vM تغییر می کند. بنابراین اگر:
باشد. کرنش ها نیز باهم برابر هستند. یعنی:
افزایش ضخامت لایه h به مقدار h∆v تأثیری بر شرایط کرنش ندارد، زیرا اگر یک استرین گیج به درستی نصب شده باشد، تغییرات طولی را روی سطح به صورت دقیق دنبال خواهد کرد. حالا روابط را روی یک سطح استوانه ای بررسی می کنیم. همانند شکر زیر یک بخشی از استوانه را که گیج روی آن نصب شده است در نظر می گیریم.
انبساط حرارتی در راستای محوری در امتداد لایه سطحی جسم، همانند و برابر با یک سطح هموار می باشد. یعنی:
در راستای محیطی، انبساط حرارتی برابر است با:
همانطور که انتظار می رفت انبساط حرارتی در این حالت نیز مانند یک سطح صاف است. بخشی از استوانه که تحت بررسی ماست، در شکل زیر به همراه جزئیات سطح مقطع آن آورده شده است.
بررسی خطاها و حساسیت عرضی گیج ها
حساسیت عرضی در استرین گیج به رفتار گیج در پاسخ به کرنش هایی که بر محور اصلی حسگر عمود هستند اشاره دارد. در این مقاله با این نوع خطا بیشتر آشنا خواهید شد.
هنگام گرم کردن استوانه، بخش های h، s و r به دلیل ضرایب انبساط حرارتی مختلف، به یک اندازه تغییر نمی کنند. همچنین در لایههای A و M به دلیل انقباض پواسون یک تغییر اضافی در ضخامت این لایه ها هم دیده میشود. در نتیجه، انبساط حرارتی گریدهای اندازهگیری گیج εvM روی سطح منحنی با سطح صاف متفاوت است.
نتیجه گیری:
نحوه ساخت مبدل های اندازه گیری
مبدل هایی که از اصل استرین گیج برای اندازه گیری کمیت های فیزیکی استفاده می کنند، استفاده فراوانی در صنعت دارند. در این مقاله این مبدل ها بررسی شده اند
رانش حرارتی عمدتا در اثر تغییرات ریزساختاری و اکسیداسیون یا خوردگی شبکه اندازهگیری گیج ایجاد میشود یا ممکن است به دلیل فرآیندهای کاهش تنش در گیج یا چسب در نتیجه تاثیرات حرارتی باشد. رانش حرارتی بستگی به دما و زمان دارد. این پدیده باعث تغییرات غیر قابل برگشت به نقطه صفر در استرین گیج نصب شده می شود.
سهم قابل توجهی در رانش، توسط ترکیبات آلیاژی و وضعیت عملیات مکانیکی و حرارتی مواد شبکه اندازه گیری گیج یا همان گریدهای آن انجام می شود. از این رو، مواد نورد سرد در گریدهای اندازه گیری، رانش بارزتری را نشان می دهند که در دماهای نسبتا پایین به عنوان مثال در 100 درجه سانتیگراد آشکار است. در حالی که آلیاژهای نرم دارای رانش کمتری هستند. همانند پاسخ دما، «تاریخچه مکانیکی» گیج نیز تأثیر در رانش تاثیر دارد. بنابراین، یک ماده نرم میتواند بهوسیله کرنشهای وارد شده به آن در ناحیه پلاستیک یا با بارگذاری دینامیکی سرد کار شود که منجر به تغییراتی در ویژگیهای آن میشود. تغییر شکل پلاستیک می تواند تحت برخی شرایط در نتیجه انبساط حرارتی متفاوت در شبکه اندازه گیری و جسم تحت تست ایجاد شود. به طور مشابه، استفاده نادرست از استرین گیج در حین استفاده نیز ممکن است باعث رانش شود.
چسب ها نیز به رانش کمک می کنند از این رو، انواع مشابه استرین گیج ممکن است ویژگیهای رانش متفاوتی از خود نشان دهند، بسته به اینکه مثلا با چسب سرد یا کوره ای چسبانده شوند. در محدوده دمای بالا، اثرات متالورژیکی تأثیر قابلتوجهی بر ویژگیهای رانش استرین گیج ها دارد. رانش حرارتی فقط در اندازه گیری هایی که از مرجع ثابتی مثلا صفر برای اندازه گیری استفاده می کنند، خطا ایجاد می کند. بخشی از خطا را می توان با اثرات جبرانی مدار پل وتستون با استفاده از مدارهای نیم پل یا تمام پل و همچنین با پل های یک چهارم و دو ربع در صورت استفاده از گیج های جبران کننده برطرف کرد.
حساسیت یک کرنش سنج با فاکتور گیج آن بیان می شود. مقدار فاکتور گیج نوشته شده در بسته بندی استرین گیج در دمای اتاق قابل استفاده است. و مقدار آن در دماهای دیگر تغییر می کند و بسته به مواد مورد استفاده در گریدهای اندازه گیری گیج می باشد. شکل زیر تغییرات فاکتور گیج
نسبی را در رابطه با دما برای چهار آلیاژ گریدهای اندازه گیری معمولی نشان می دهد.
مطالب پیشنهادی برای شما
پاسخ حرارتی استرین گیج
در این مقاله شما با پاسخ حرارتی استرین گیج و فاکتورهای محیطی مهم تاثیرگذار بر آن آشنا خواهید شد
خزش و پسماند گیج ها
در این مقاله شما با خطای خزش و همچنین خطای پسماند برای استرین گیج های مختلف آشنا خواهید شد.
حساسیت عرضی گیج ها
در این مقاله با جزئیات به بررسی خطاهای ناشی از حساسیت عرضی استرین گیج های مختلف پرداخته شده است.
ساخت مبدل های اندازه گیری
در این مقاله و همچنین در بخش های بعدی آن به طور کامل طراحی مبدل های اندازه گیری آورده شده است.